Produkcja towarowa zbóż musi uwzględniać warunek uzyskania ziarna o odpowiedniej jakości. W przeciwnym razie trudno je ulokować na rynku, który stawia coraz wyższe wymagania. Jakość ziarna w największym stopniu zależy od odpowiedniego żywienia roślin oraz ich ochrony przed chorobami.
Zwalczanie chorób zbóż obliczone na 2 lub 3 zabiegi
Bujnie rozwinięte łany pszenicy ozimej często wymagają zabiegu ochrony kłosa przed septoriozą plew, fuzariozą kłosa i grzybami czerniowymi.
Wiosenna ochrona zbóż ozimych przed chorobami nie może ograniczać się do pojedynczego zabiegu wykonanego w przypadkowym terminie. Wraz z osiąganiem przez rośliny kolejnych faz rozwojowych zmieniają się warunki pogodowe, które sprzyjają atakom groźnych chorób pochodzenia grzybowego.
Jak ocenić ryzyko wystąpienia chorób w zbożach?
Powodzenie w ochronie zbóż, a w szczególności pszenicy, przed chorobami grzybowymi jest uwarunkowane właściwą oceną sytuacji wyjściowej. Wprawdzie rzeczywistej presji chorób z wyprzedzeniem określić się nie da, jednak ten potencjał można prognozować na podstawie warunków zakładania plantacji i dotychczasowego rozwoju roślin.
Kryteria wyboru technologii zwalczania chorób pszenicy ozimej
| Warunki prowadzenia plantacji | Wariant ochronny | Zabieg |
Termin | Dawka l/ha |
* wczesny siew * przedplon zbożowy * intensywny rozwój przed zimą * wysokie ryzyko presji chorób |
Technologia trzyzabiegowa (premium) | T1 – Input Triple T2 –Ascra Xpro T3 – Prosaro |
BBCH 31-32 BBCH 49-55 BBCH 50-59 |
1,0 1,0 0,75 |
* opóźniony siew * przedplon niezbożowy * umiarkowany rozwój jesienny * ryzyko presji chorób niskie do średniego |
Technologia dwuzabiegowa (ekonomiczna) | T1 – Delaro Forte T2 – Cayunis |
BBCH 31-32 BBCH 49-55 |
1,2-1,5 0,8-1,0 |
Na plantacjach zakładanych wcześnie po przedplonie zbożowym, gdzie rośliny przed zimą silnie się rozkrzewiły, należy się spodziewać wcześniejszych i wzmożonych ataków chorób. W takich stanowiskach prawdopodobnie zaistnieje potrzeba przeprowadzenia trzech zabiegów grzybobójczych, gdzie do kolejnych zabiegów zostaną użyte fungicydy zbożowe Input Triple, Ascra Xpro i Prosaro – technologia premium.
Z kolei plantacje pszenicy zakładane później, np. po burakach lub innych roślinach nie-zbożowych, nie zdołały się rozkrzewić podczas jesiennej wegetacji. Nie były też atakowane przez choroby aż do przedwiośnia. W takich warunkach można prognozować mniejsze ryzyko porażenia chorobami. Zatem możliwe jest skorzystanie z dwuzabiegowej technologii zwalczania chorób składającej się z fungicydów Delaro Forte i Cayunis – technologia ekonomiczna. Warto pamiętać, że wszystkie wymienione środki są mieszaninami fabrycznymi 2 lub 3 substancji czynnych o potwierdzonej skuteczności zwalczania szerokiego spektrum chorób zbóż.
Profilaktyczna ochrona zbóż na początku
Pierwszym wyzwaniem jest zwalczanie, a właściwie zapobieganie rozwojowi chorób podstawy źdźbła, a także liści, ze szczególnym zwróceniem uwagi na łamliwość źdźbła, septoriozę paskowaną liści, rdzę brunatną i mączniaka prawdziwego. W warunkach naszego kraju najlepsze warunki do skutecznego ograniczania tych chorób występują od fazy 1. do 2. kolanka (BBCH 31-32). W tym terminie technologia trzyzabiegowa przewiduje wykorzystanie środka Input Triple, natomiast w dwuzabiegowej zalecany jest Delaro Forte.
Głównym celem pierwszego zabiegu fungicydowego w zbożach ozimych jest zapobieganie rozwojowi chorób podstawy źdźbła.
Jeśli pierwszy zabieg spełni swoją rolę, to plantacje powinny wytrwać w dobrym zdrowiu przynajmniej do fazy ukazania się pierwszych ości kłosa (BBCH 49). Wówczas rośnie zagrożenie dla liści odpowiedzialnych za nalewanie ziarna, czyli flagowego i podflagowego. W tym okresie nadal groźna pozostaje septorioza paskowana liści, chociaż ważniejsze stają się rdze i brunatna plamistość liści (DTR). Zabieg w tym terminie (T2) uważany jest za najważniejszy dla plonowania zbóż, toteż wybór fungicydu należy zawęzić do najlepszych produktów, takich jak Ascra Xpro czy Cayunis.
Wcześnie zakładana, silnie rozkrzewiona i bujnie rozwijająca się plantacja pszenicy ozimej będzie przyciągała choroby dopóki rośliny będą zielone. Dlatego w trzyzabiegowej technologii ochrony przed chorobami przewidziano zabieg zwalczania chorób kłosa, czyli septoriozy plew i fuzariozy kłosa, a także górnych liści. Program przewiduje użycie w fazie od początku do końca kłoszenia (BBCH 50-55) fungicydu Prosaro, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, żeby opcjonalnie wykorzystać Delaro Forte (aż do końca kwitnienia – BBCH 69).