Pytania i odpowiedzi

Branżę rolnictwa i produkcji żywności czekają wielkie wyzwania. Musi wykarmić gwałtownie rosnącą liczbę ludności świata, zapewniając jednocześnie najlepszą możliwą ochronę naszym szczupłym zasobom naturalnym. Zadanie to utrudniają coraz bardziej ekstremalne warunki pogodowe, takie jak powodzie i susze, ograniczona dostępność ziemi uprawnej oraz zmiany w nawykach żywieniowych.

Wzrost średniej temperatury na świecie powoduje susze, powodzie i burze. Niesie to daleko idące konsekwencje dla zasobów naturalnych i ekosystemów. Ekstremalne zjawiska pogodowe pojawiają się coraz częściej. Tylko w 2016 r. w samych Stanach Zjednoczonych spowodowane przez nie szkody sięgnęły 44 mld dol.

Ziemię zamieszkuje już ponad 7 miliardów ludzi, a liczba ta wzrośnie w połowie stulecia do prawie 10 miliardów. Oznacza to znaczący wzrost zapotrzebowania na żywność. W 2050 r. zapotrzebowanie na produkty rolne będzie średnio o 50 proc. wyższe niż w 2013 r. W niektórych regionach Afryki Subsaharyjskiej i Azji Południowej prognozowany wzrost sięgnie nawet 112 proc.

Jedynie 3 proc. powierzchni globu stanowią grunty orne. Zaledwie 18 proc. z nich – czyli 0,5 proc. powierzchni Ziemi – można przeznaczyć pod uprawę żywności.

Ilość ziemi na osobę maleje. Podczas, gdy w 1950 roku ludność świata liczyła 2,5 mld, na jednego mieszkańca globu przypadało 5 200 m2 gruntów ornych. Szacuje się, że gdy światowa populacja osiągnie 9,8 mld w 2050 roku, wówczas ilość gruntów w przeliczeniu na jedną osobę zmniejszy się do zaledwie 1 700 m2.

Na całym świecie gleby jałowieją pod wpływem takich czynników, jak wylesianie, nadmierne wypasanie bydła i nieodpowiednia uprawa. Np. w samej Ameryce Łacińskiej poważnie zniszczonych jest ponad 200 mln ha ziemi uprawnej. Wielu gatunkom ssaków, ptaków, ryb i roślin zagraża wyginięcie.

Corocznie na świecie marnuje się jedna trzecia żywności! To ponad miliard ton produktów, które zaspokoiłoby potrzeby 3 miliardów ludzi przez rok. Za większość strat odpowiadają konsumenci w krajach uprzemysłowionych: 13 proc. żywności kupowanej w Europie kończy w koszu na śmieci, w Stanach Zjednoczonych - niemal 16 proc. Tymczasem na całym świecie 795 milionów ludzi cierpi z powodu niedożywienia.

Tak! Rolnictwo zatrudnia około 30 proc. globalnej siły roboczej, czyli blisko 1 miliard ludzi.

W ostatnich dziesięcioleciach wartość dodana brutto, tworzona przez rolnictwo na świecie, wzrosła - z 0,7 biliona dolarów w 1970 roku do ponad 2 bilionów w 2015.

W skali całego świata drobne gospodarstwa – te o powierzchni mniejszej niż 2 ha - zaspokajają blisko 50 proc. zapotrzebowania na żywność. W krajach rozwijających się odsetek ten sięga nawet 80 proc. Są one jednak mniej wydajne niż gospodarstwa w krajach uprzemysłowionych.

O ile w latach 60. rolnik w Niemczech musiał wykarmić 17 osób, to dziś musi wytworzyć żywność aż dla 156 osób!

Rośnie, ale zbyt wolno. Mimo, że w latach 1961–2007 produktywność ziemi uprawnej dla większości upraw rosła średnio o 1,7 proc. rocznie, do 2050 r. tempo wzrostu spadnie poniżej 1 proc. Aby sprostać rosnącemu popytowi, do 2050 r. plony zbóż muszą rosnąć o blisko 1 proc. rocznie. Łączne zapotrzebowanie na zboża w 2050 r. wyniesie ok. 3 miliardów ton.

Problemów jutra nie da się rozwiązać wczorajszymi metodami. Inwestycje w badania i rozwój są dziś ważniejsze, niż kiedykolwiek w historii, aby rolnictwo stało się jednocześnie bardziej wydajne i bardziej zrównoważone. Rozwiązania cyfrowe, ochrona upraw i nowoczesne metody hodowli odegrają ważną rolę w tym procesie, podobnie jak wsparcie skierowane do drobnych gospodarstw. Innowacje mogą wnieść pozytywny, chroniący środowisko wkład w wydajność rolnictwa. Wymaga to jednak ogromnych nakładów inwestycyjnych na badania i rozwój. Nowe, odporne na warunki pogodowe odmiany oraz udoskonalenia technologiczne – np. w dziedzinie nawadniania – mogą nam pomoc zwyciężyć w walce z głodem i chronić zasoby naturalne.

O ile w 1980 r. roczne wydatki na badania i rozwój – zarówno publiczne, jak i prywatne – wynosiły 27,4 mld dolarów, to w 2011 – już 69,2 mld dol. Szacuje się, że do 2050 r. zapotrzebowanie na badania w rolnictwie może wzrosnąć do 100 miliardów dolarów rocznie.

Czas, jaki upływa od badań laboratoryjnych do rejestracji, aby nowy środek ochrony roślin został wprowadzony na rynek, to około 11 lat. Koszty prac rozwojowych wynoszą średnio 286 milionów dolarów.

Gospodarstwo przyszłości jest w pełni zintegrowane z siecią i wyposażone w mnóstwo urządzeń. Rolnik otrzymuje prognozy zbiorów i zalecenia co do nawadniania, nawożenia i ochrony roślin na swój smartfon, tablet lub laptop. Roboty gospodarskie - wyspecjalizowane, zautomatyzowane maszyny - zajmują się siewem i zbiorami. Zbierają dane o zdrowiu roślin, wielkości plonów, składzie gleby i topografii pola, aby nawozy i środki ochrony roślin stosować wyłącznie na tych obszarach pól, gdzie jest to niezbędne. Szacuje się, że korzyści płynące z cyfryzacji rolnictwa, mogą wynieść 330 miliardów dolarów do 2025 r. Równocześnie dzięki rolnictwu cyfrowemu można osiągnąć zbiory wyższe o 25%.

Aby w sposób zrównoważony zapewnić żywność dla rosnącej światowej populacji, nie wystarczy samo zwiększenie plonów. Osiągnięcie długofalowej poprawy wymaga współdziałania kilku czynników:

• Wdrożenia zrównoważonej polityki rolniczej i żywnościowej
• Inwestycji w badania i rozwój
• Dostępu do nowych technologii dla rolników z całego świata
• Ochrony zasobów naturalnych
• Promowania partnerstw
• Ograniczenia marnotrawstwa żywności.