Nadszedł czas intensywnej ochrony ziemniaka

Zarazy ziemniaka, której sprawcą jest grzyb Phytophthora infestans, plantatorom ziemniaka nie trzeba przedstawiać. Choroba występuje co roku w różnym nasileniu. Do epidemii dochodzi najczęściej, gdy w czerwcu lub w lipcu jest chłodno i wilgotno.

Jest wiele źródeł infekcji. Phytophthora infestans zimuje na porażonych bulwach (wysypiska, samosiewy, sadzeniaki) w postaci grzybni lub zarodnika przetrwalnikowego, tzw. oospory w glebie. Dlatego w ograniczeniu tej choroby duże znaczenie ma wysoka zdrowotność wykorzystanych sadzeniaków i izolacja przestrzenna od potencjalnych źródeł infekcji.

Zaraza ziemniaka na porażonych bulwach

Cykl rozwoju tego patogenu jest dość skomplikowany. W uproszczeniu można go przedstawić na poniższym schemacie.

Schemat rozwoju zarazy ziemniaka

Zaraza corocznym problemem

Pierwsze objawy chorobowe wywołane porażeniem ziemniaka przez Phytophthora infestans występują na liściach, ale mogą wystąpić infekcje na łodydze tzw. zaraza łodygowa. Zazwyczaj są to oliwkowozielone plamy z jasną obwódką. Przebarwienia z czasem ciemnieją i zmieniają kolor na brązowy. Rozwojowi zarazy sprzyjają niezbyt wysoka temperatura (12-15oC) i wysoka wilgotność powietrza. Do porażenia roślin może dochodzić również, gdy występują długo utrzymujące się w ciągu dnia mgły i rosy. W takich warunkach w ciągu kilku dni dochodzi do bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się infekcji. Przy wysokiej wilgotności na dolnej stronie chorych liści, na pograniczu zdrowej i chorej części, występuje biało-szary nalot utworzony przez trzonki i zarodniki konidialne. W okresach suchej pogody nalot ten zanika i dochodzi do powstania nekroz. Objawy chorobowe mogą powstać także na łodygach, a następnie na bulwach. Gwałtowny rozwój choroby może zredukować potencjalny plon nawet o 70 proc.

W okresach suchej pogody charakterystyczny dla zarazy nalot trzonków i zarodników konidialnych zanika i dochodzi do powstania nekroz

Wyprzedź rozwój zarazy gdy sucho i gorąco

Gdy lato przynosi gorącą i suchą pogodę, zazwyczaj zaraza ziemniaka rozwija się wolniej, jednak w tym czasie do głosu dochodzi druga groźna choroba, jaką jest alternarioza. Chorobę wywołują grzyby z rodzaju Alternaria i najczęściej do czynienia mamy z dwoma gatunkami: Alternaria alternata (wywołuje brunatną plamistość liści) oraz Alternaria solani (powodują suchą plamistość liści). W obu przypadkach źródłem infekcji są: zarażane bulwy, resztki pożniwne, a także samosiewy. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi choroby są: osłabienie roślin np. suszą, nierównomierne opady oraz niedożywienie.

Przy czym:

Alternaria solani:
Pojawia się najczęściej w okresie kwitnienia ziemniaka, ale może pojawić się także wcześniej. Tworzy koncentryczne plamy o średnicy 2-5mm (na plamach widoczny jest tzw. „efekt strzelnicy”).

Alternaria alternata:
Może pojawić się krótko po pełnych wschodach ziemniaka. Najpierw na starszych liściach tworzy drobne plamy, które z czasem stają się większe (osiągają 5-15 mm), owalne, kanciaste. Stopniowej infekcji ulegają liście położone wyżej.

Typowe objawy alternariozy

Lepiej zapobiegać niż leczyć

W ochronie ziemniaka przed tymi groźnymi patogenami pierwsze zabiegi fungicydowe powinny być wykonane profilaktyczne, zanim pojawią się widoczne objawy chorobowe. Systematyczne ich powtarzanie, aż do zbioru bulw, pomaga utrzymać wysoki status zdrowotny plantacji. Częstotliwość stosowania fungicydów zależy od przebiegu pogody w czasie wegetacji. Przy częstych opadach zabiegi należy wykonywać nawet co 7-10 dni. W warunkach suchych czas ten można wydłużyć, a w rotacji sięgać także po preparaty o działaniu powierzchniowym.

W warunkach wysokiej wilgotności, kiedy rośliny rozwijają się stosunkowo szybko i jednocześnie spodziewamy się wcześnie infekcji, cykl zabiegów należy rozpocząć od preparatu o działaniu wgłębnym.

Nadszedł czas intensywnej ochrony ziemniaka przed zarazą ziemniaka oraz alternariozą

W przypadku zwalczania zarazy ziemniaka na odmianach wczesnych pierwszy zabieg należy stosować zapobiegawczo w okresie zwierania się roślin w rzędach. Na odmianach późnych: najpóźniej z chwilą wystąpienia objawów zarazy w danym rejonie na odmianach wczesnych.
Gdy naszym celem zwalczania będzie alternarioza, zabieg należy wykonać zapobiegawczo na plantacjach odmian wrażliwych lub w momencie pojawienia się pierwszych objawów na dolnych liściach ziemniaka.  
Wyższe z zalecanych dawek fungicydów należy stosować w warunkach większego zagrożenia chorobami oraz na odmianach bardziej wrażliwych na omawiane patogeny.

Zwalczanie zarazy i alternariozy

W zwalczaniu tych patogenów należy sięgać po najskuteczniejsze i sprawdzone rozwiązania.
Program ochrony fungicydowej Bayer CropScience jest oparty na preparacie Infinito 687,5 SC. To środek w postaci koncentratu stężonej zawiesiny, do rozcieńczania wodą o działaniu systemicznym i wgłębnym. Przeznaczony jest do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie ziemniaka przede wszystkim przeciwko zarazie ziemniaka, ale także wykazuje działanie ochronne przeciwko alternariozie.

Infinito zawiera dwie substancje czynne: chlorowodorek propamokarbu oraz fluopikolid. Fungicyd chroni liście, łodygi, bulwy oraz nowe przyrosty. Charakteryzuje się skutecznym działaniem hamującym zarodnikowanie i rozprzestrzenianie się choroby. W cyklu zabiegów fungicydowych Infinito maksymalnie może pojawić się 4 razy w czasie wegetacji.
W celu zapobiegania zjawisku odporności w ochronie ziemniaka należy w rotacji fungicydów korzystać z substancji czynnych, które pochodzą z różnych grup chemicznych.

W strategii ochrony ziemniaka przed tymi chorobami można także wykorzystać kolejny produkt, jakim jest  Pyton Consento 450 SC.  Środek zawiera dwie substancje czynne – chlorowodorek propamokarbu oraz fenamidon. Podobnie jak Infinito przeznaczony jest do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie ziemniaka przed zarazą i alternariozą. Można po niego sięgnąć maksymalnie 3 razy w sezonie.